Publieke omroepen schrappen iconische programma’s door forse NPO-bezuinigingen
De aangekondigde bezuinigingen bij de Nederlandse Publieke Omroep leiden tot een ongekende kaalslag. Vanaf 2027 verdwijnen tientallen bekende programma’s — van Kassa tot First Dates en Draadstaal — en gaan vele banen verloren. Wat betekent dit voor de programmering, de makers en het publiek?
Inhoudsopgave Bezuiniging NPO
- Iconische titels verdwijnen door bezuinigingen
- BNNVARA: afscheid van publiekslievelingen als Kassa en 3 op Reis
- Waarom er zoveel moet verdwijnen
- Reactie bezuinigingen NPO van hoofdredacteur BNR Marc Adriani
- Tina Nijkamp reageert op de bezuinigingen
- Radio Boos reageert op de bezuinigingen NPO
Maar eerst even wat achtergrondinformatie. Op 4 april 2025 presenteert minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Eppo Bruins (Nieuw Sociaal Contract) zijn plannen om fors te bezuinigen op de NPO aan de ministerraad. In onderstaande reageert Yoeri Albrecht, directeur van debatcentrum De Balie, bezorgd in Goedemorgen Nederland op NPO 1: “Je moet nu juist investeren in de publieke omroep.”
Je hoort in de video: “Een publieke omroep is júíst nu belangrijk, omdat de democratie onder druk staat.” Die uitspraak krijgt extra lading tegen de achtergrond van april 2025, toen het zittende kabinet-Schoof werd gesteund door de coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB. In het verkiezingsprogramma van de PVV – de partij van Geert Wilders – staat zelfs dat de publieke omroep helemaal moet verdwijnen.
Iconische titels verdwijnen door bezuinigingen
De forse bezuiniging van circa 160 miljoen euro die het kabinet vanaf 2027 oplegt aan de NPO, zorgt ervoor dat omroepen massaal programma’s moeten schrappen. Vooral BNNVARA, AVROTROS en KRO-NCRV nemen ingrijpende beslissingen.
BNNVARA: afscheid van publiekslievelingen als Kassa en 3 op Reis
Bij BNNVARA vallen de hardste klappen. De omroep stopt in 2027 met:
- Kassa
- 3 op Reis
- First Dates
- Wortelboer en Van Rossem
- Proefkonijnen
- Van Roosmalen & Groenteman
- Het Nieuwjaarsconcert
Het verdwijnen van deze titels betekent ook het verlies van zo’n veertig arbeidsplaatsen. BNNVARA noemt de keuze “pijnlijk” en benadrukt dat veel van deze programma’s “een wezenlijk deel van de identiteit” van de omroep vormen.
AVROTROS: Draadstaal, Zondagochtend Concert en meer verdwijnen
AVROTROS schrapt onder meer:
- Draadstaal
- Opium op Oerol
- Zondagochtend Concert
- Close Up, Nu te zien!, Man en Kunst
- Kinderprogramma Mollenstreken
Ook was al bekend dat Flikken Rotterdam en Het Mooiste Meisje van de Klas stoppen. Daarnaast wordt stevig gesneden in radioprogramma’s zoals Muziekcafé, waar minder live-optredens mogelijk worden, en programma’s als Andermans Veren en De Sandwich staan eveneens op de tocht.
KRO-NCRV verliest BinnensteBuiten doordeweeks
Bij KRO-NCRV verdwijnt vanaf 2027 de doordeweekse editie van BinnensteBuiten. De omroep voert nog gesprekken met de NPO over alternatieve vormen en de toekomst van hun overige titels.
Meer omroepen volgen
Omroep MAX, EO, VPRO en andere publieke omroepen maken binnenkort bekend welke programma’s zij moeten inleveren. Wel stopt MAX al in 2026 met De Rijdende Rechter, MAX PubQuiz en TV Monument.
Waarom er zoveel moet verdwijnen
Een bezuiniging die het bestel hertekent
De totale bezuiniging van 160 miljoen euro raakt rechtstreeks de programmabudgetten — zo’n 70 miljoen daarvan betreft tv-titels. Daarmee moet de NPO een tiende van het jaarlijkse programmabudget schrappen. De gevolgen zijn structureel en diepgaand.
NPO 3 krijgt een nieuwe rol
Om kosten te besparen wordt de zenderindeling herzien:
- NPO 3 wordt een combinatie van etalagekanaal voor NPO Start en een plek voor sport en grote evenementen (zoals Olympische Spelen, Grandslamtoernooien en de Top 2000).
- Alle jeugdprogramma’s verhuizen naar NPO 2, wat opnieuw druk zet op agenda’s en plek op die zender.
- NPO 1 blijft het vlaggenschip voor grote amusementsprogramma’s zoals Wie is de Mol? en Boer Zoekt Vrouw.
Grote impact op de creatieve sector
De bezuinigingen raken niet alleen de omroepen zelf:
- externe producenten
- musea
- orkesten
- theaters
- freelancers en technische crews
Ook kijkers gaan merken dat de diversiteit en hoeveelheid programma’s afneemt. Van live muziek tot culturele verdieping en jeugdcontent: veel genres worden geraakt.
De NPO benadrukt dat de keuzes “moeilijk en pijnlijk” zijn, maar noodzakelijk om een toekomstbestendig stelsel te behouden.
Reactie bezuinigingen NPO van hoofdredacteur BNR Marc Adriani
De gevolgen van de bezuinigingen op de publieke omroep worden steeds duidelijker. Bekende titels als BinnensteBuiten, First Dates en Kassa zullen verdwijnen. Politiek verslaggever Irene de Kruif zal vooral Kassa en Van Roosmalen en Groenteman gaan missen. ‘Als televisiemaker doet je hart altijd een beetje pijn als er programma’s verdwijnen.’ De Kruif is nu wel benieuwd hoe het verder zal gaan met de hervormingen bij de publieke omroep. ‘Dat miste ik gisteren in de verslaggeving.’
Marc Adriani, hoofdredacteur van BNR, vindt dat de NPO zelf ook die stap naar voren moet zetten. Hoewel je volgens hem met het vormen van een mediahuis de bezuinigingen niet op zal lossen. ‘Je komt toch aan de inhoud want een paar directeuren minder scheelt niet veel.’
Tina Nijkamp reageert op de bezuinigingen
Tv-analist Tina Nijkamp reageert bij Vandaag Inside fel op de aangekondigde NPO-bezuinigingen. Volgens haar is de ophef overdreven, omdat de publieke omroep jaarlijks ongeveer een miljard euro krijgt en nu “maar” zo’n 10 procent moet inleveren. Ze wijst erop dat commerciële zenders met 100 tot 150 miljoen euro meerdere kanalen draaiende houden en dus veel efficiënter werken. Nijkamp noemt de houding binnen de NPO “arrogant”, omdat makers volgens haar vinden dat elk programma belangrijk is, ongeacht het aantal kijkers. Bovendien begrijpt ze niet waarom er vooral programma’s verdwijnen, terwijl er nog geen serieuze plannen zijn om te snijden in de — volgens haar overvolle — managementlagen.
Radio Boos reageert op de bezuinigingen NPO
De podcastaflevering gaat in het NPO-deel vooral over de forse bezuinigingen op de publieke omroep en het schrappen van consumentenprogramma Kassa na 36 jaar.
De makers van BOOS leggen uit dat het kabinet-Schoof, bestaande uit de partijen PVV, VVD, NSC en BBB, de NPO dwingt tot een grote bezuiniging. Dat raakt veel programma’s en banen, maar Kassa springt eruit omdat het programma jarenlang belangrijk consumentenrecht-journalistiek heeft gedaan: campagnes over mensen die niet meer rondkomen, misstanden op vakantieparken, internetcriminaliteit, foutieve e-bikes, verborgen zorgkosten en steeds weer het “boodschappenmandje” van gewone mensen. Volgens hen gooit de politiek hiermee 36 jaar aan expertise en impact “zo de deur uit”.
Presentatrice Amber Kortzorg van Kassa wordt geciteerd uit een talkshow: “Juist nu het vertrouwen in de politiek historisch laag is en het kabinet bestuurlijk heeft gefaald, zou je onafhankelijke journalistiek en goede publieksvoorlichting moeten versterken in plaats van afbreken.” Kassa legt bijvoorbeeld uit wat maatregelen als het halveren van het eigen risico in de zorg in de praktijk betekenen. Ze benadrukt dat Kassa er is voor iedereen – ongeacht politieke kleur – maar zeker voor mensen in een kwetsbare positie (chronisch zieken, mensen met een beperking, mensen die moeilijk rondkomen.
Daarna gaat het over de politieke framing van de NPO. Rechtse politici en commentatoren (zoals Wouter de Winter bij EVA en Caroline van der Plas in de Tweede Kamer) noemen de NPO een “linksliberaal” of activistisch bolwerk en gebruiken dat als argument om te snijden in de begroting. BOOS noemt dat propaganda: ze stellen dat onderzoeken laten zien dat de NPO een brede mix van omroepen en stemmen heeft, van rechts tot links, en dat talkshows maar een klein deel zijn van het totale aanbod.
Ook het argument dat de NPO te duur en te verzuild zou zijn, wordt betwist. Met cijfers uit Europees onderzoek wordt uitgelegd dat de NPO juist een van de goedkoopste publieke omroepen van Europa is per inwoner. Hervormingen van het omroepsysteem (efficiënter, meer samenwerken) zijn al gepland voor later; de huidige bezuiniging van 156 miljoen komt daarbovenop en lost de vermeende problemen niet op, maar schrapt vooral programma’s.
Kort samengevat: de makers zien de bezuinigingen op de NPO – en het verdwijnen van Kassa in het bijzonder – als een ideologisch gemotiveerde en zinloze aanval op onafhankelijke publieke journalistiek, met grote gevolgen voor consumentenbescherming en de democratische controle op de politiek.
Ik houd het nieuws van morgen in de gaten, want elke dag schrijft geschiedenis. Voor nu sluit ik af met de woorden van Sonja Barend: morgen gezond weer op.